Mahāvyutpatti: 7300-7399 


anuparataḥ (anuparatākuntaṃ) अनुपरतः (अनुपरताकुन्तं) 不失 mi 'dor ba མིའདོར 

kuntam कुन्तम् 參詳 捃多 dpya པྱ་ 

ākaraḥ (āgaraḥ) आकरः (आगरः) 諸出處 出處 出地 byung khungs sam 'byung gnas འབྱུངཁུངསམའབྱུང་གནས 

nidhānam निधानम् gter གཏེར 

dhanam धनम् nor ནོར 

dravyam द्रव्यम् rdzas རྫས 

dhārmikīkṣitam anupradāsyāmaḥ(dhārmikīkṣitim anupradāsyāma. dhārmikīkṣitim anupradāsyām) धार्मिकीक्षितमनुप्रदास्यामः(धार्मिकीक्षितिमनुप्रदास्याम. धार्मिकीक्षितिमनुप्रदास्याम्) 依法獻納 獻物 依法許 chos bzhin du dpya' 'am cha 'bul ba (chos bzhin du kha 'am cha 'bul ba) ཆོས་བཞིནདུཔྱའ་འམའབུལ་བ (ཆོས་བཞིནདུའམའབུལ་བ) 

nighaḥ निघः 惡業 罪業 sdig pa སྡིག་པ 

ādīnavaḥ आदीनवः 譏毀 過失 nyes dmigs ཉེས་དམིགས 

kilbiṣam किल्बिषम् 業毒 罪過 sdig pa'am gdug pa སྡིག་པུག་པ་ 

aparādhaḥ अपराधः nyes pa ཉེས་པ 

bālollopanam (bālollāpanam) बालोल्लोपनम् (बालोल्लापनम्) 誘引童子 誑童子 byis pa brid pa བྱིས་པབྲིད་པ་ 

mṛṣā मृषा 妄語 brdzun pa བརྫུན་པ 

moṣadharmiṇaḥ मोषधर्मिणः 具誘法 slu ba'i chos can སླུ་བི་ཆོས་ཅན 

vipariṇatam विपरिणतम् 緣由 變異 緣成 rnam par 'gyur ba རྣམ་པརའགྱུར་བ 

riktaḥ रिक्तः 內空 gsog (gsob) གསོག (གསོ) 

tucchaḥ तुच्छः 不固 gsog (gsob) གསོག (གསོ) 

vaśikaḥ वशिकः 不中用 ya ma brla བརླ 

asāraḥ असारः 不實 snying po med pa སྙིང་པོ་མེད་པ 

nirīhaḥ निरीहः 不動 g-yo ba med pa གཡོ་བམེད་པ 

niśceṣṭaḥ निश्चेष्टः 無作 byed pa med pa བྱེད་པམེད་པ 

vaṅkaḥ वङ्कः yon po ཡོན་པོ 

vakraḥ (cakkraḥ) वक्रः (चक्क्रः) 邪歪 不連用則歪 yon po ཡོན་པོ 

jihmaḥ जिह्मः 不正 邪歪 不知 'gras 'grus sam gya gyu'am ya yo'am gyon can འགྲསའགྲུསསམྱ་ྱུའམའམགཡོནཅན 

kuṭilaḥ (kuṭīlaḥ) कुटिलः (कुटीलः) 奸詐 gya gyu can ྱ་ྱུ་ཅན 

cakrikaḥ चक्रिकः 巧奸相合 thabs su sbyar ba'am g-yor bskyims pa'am sbyor kha 'byed pa ཐབསསུསྦྱར་བགཡོ་བསྐྱམས་པའམསྦྱོརའབྱེད་པ 

kusṛtiḥ कुसृतिः 奸惡 ngag g-yo ba ངནགཡོ་བ 

jighatsitaḥ (jighaddhitaḥ. jighāṃsitaḥ) जिघत्सितः (जिघद्धितः. जिघांसितः) bkres pa བཀྲེས་པ 

pipāsitaḥ पिपासितः skom pa སྐོམ་པ 

kuprāvaraṇaḥ कुप्रावरणः 惡衣 bgo ngan pa བགོངན་པ 

kucelaḥ कुचेलः 惡衣 gos ngan pa གོསངན་པ 

kṛpaṇaḥ कृपणः 貧者 bkren pa བཀྲེན་པ 

vanīyakaḥ वनीयकः 貧苦 sdug phongs pa སྡུགཕོངས་པ 

ārtaḥ आर्तः 辛苦 nyam thag pa ཉམ་ཐག་པ 

dhanikabhayabhītayaḥ धनिकभयभीतयः 畏怕 畏怕債主 bu lon pas 'jigs shing skrag pa བུལོན་པའཇིགསཤིངསྐྲག་པ 

klamathaḥ क्लमथः 疲勞 snyom pa'am dub pa སྙོམ་པདུབ་པ 

klamaḥ क्लमः 歇息 困憊 乏困 ngal ba'am dub pa ངལ་བདུབ་པ 

garvitaḥ गर्वितः 暴惡 dregs pa'am snyems pa དྲེགས་པྙེམས་པ་ 

stambhaḥ स्तम्भः khengs pa'am rengs pa ཁེངས་པརེ་པ་ 

vispardhaḥ विस्पर्धः 比賽 rnam par 'gran pa རྣམ་པར་འ་པ་ 

darpitaḥ दर्पितः 貢高 rgyags pa'am dreg pa རྒྱག་པའམདྲ་པ་ 

mattaḥ मत्तः 貢高 myos pa མྱོས་པ 

akṣakrīḍaḥ अक्षक्रीडः 法慈 骰子戲 cho los rtse ba ཆོལོརྩེ་བ 

krīḍati क्रीडति 遊戲 rtse ba རྩེ་བ 

ramati रमति dga' ba དགའ་བ 

paricārayati परिचारयति 敬喜 任意喜樂 dga' mgur spyod pa དགའ་མུརསྤྱོད་པ 

kanduḥ कन्दुः pho long ཕོ་ལོང 

prahelikaḥ प्रहेलिकः 謎語 lde'u'am sku ska ལྡེའུསྐུྐ་ 

gahanam गहनम् 稠林 thibs po ཐིབསཔོ 

ghanam घनम् stug po སྟུག་པོ 

anupahatam अनुपहतम् 不衰 ma nyams pa མ་ཉམས་པ་ 

akṣatam अक्षतम् 不傷 ma smas pa ་པ་ 

atṛptam अतृप्तम् 不滿 mi ngoms pa མིངོམས་པ 

uddhuraḥ उद्धुरः 明作 反作 精勤 回壞 回壞 gsal bar byed pa'am brtson pa'am btang གསལ་བར་བྱེད་པབརྩོན་པབཏང་བ 

satpuruṣaḥ सत्पुरुषः 賢丈夫 善士 skye bu dam pa སྐྱེ་བུ་དམ་པ 

puṛuṣavṛṣabhaḥ पुऋउषवृषभः 勝丈夫 skyes bu khyu mchog སྐྱེས་བུཁྱུ་མཆོག 

puruṣapuṅgavaḥ पुरुषपुङ्गवः 勝男子 skyes bu skyes mchog སྐྱེས་བུསྐྱེས་མཆོག 

mahāpuruṣaḥ महापुरुषः 大丈夫 skyes bu chen po སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ 

sārthavāhaḥ सार्थवाहः 商主 ded dpon དེད་དཔོན 

na kuṇḍo bhavati कुण्डो भवति 手不殘者 不作手殘者 lag rdum du mi 'gyur ལག་རྡུདུ་མི་འགྱུར 

na laṅgo bhavati लङ्गो भवति 足不殘者 不作足殘者 rkang rdum du mi 'gyur རྐང་རྡུདུ་མི་འགྱུར 

na pakṣahato bhavati पक्षहतो भवति 不作半體不遂者 半體不遂者 gzhogs phyed skam par mi 'gyur གཞོགཕྱེདསྐམ་པར་ི་འགྱུར 

na vikalendriyo bhavati विकलेन्द्रियो भवति 不作根不具者 根不具者 dbang po ma tshang bar mi 'gyur དབང་པོམ་ཚང་བམི་འགྱུར 

bhogaḥ भोगः 受用 longs spyod ལོངས་སྤྱོད 

upabhogaḥ उपभोगः 皆用 nye bar spyod ཉེ་བརསྤྱོད 

paribhogaḥ परिभोगः 悉皆用 財用 yongs su spyod ཡོངས་སུསྤྱོད 

āḍhyaḥ आढ्यः phyug po ཕྱུག་པོ 

mahādhanaḥ महाधनः 大財 nor che ba'am nor chen pa ནོརཆེ་བནོརཆེན་པ 

prabhūtadhanaḥ प्रभूतधनः 多財 nor mang po ནོརམང་པོ 

pañcabhiḥ kāmaguṇaiḥ samarpitaḥ पञ्चभिः कामगुणैः समर्पितः 欲才德具豐足 五妙欲豐足全備 'dod pa'i yon tan lnga 'byor cing ldan par gyur ba འདོད་པའི་ཡོན་ཏནལྔའབྱོརཅིངལྡན་པགྱུར་བ 

samanvaṅgībhūtaḥ समन्वङ्गीभूतः 全備 五妙欲豐足全備 'byor cing ldan par gyur pa འབྱོརཅིངལྡན་པགྱུར་པ 

sarvasukhasamarpitaḥ सर्वसुखसमर्पितः 具便樂 具一切樂 bde ba thams cad dang ldan pa བདེ་བཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ 

samarpitaḥ समर्पितः 豐足 交付 'byor ba'am phul ba'am gtad pa འབྱོར་བཕུལ་བགཏད་པ་ 

yuktam युक्तम् 豐足 rigs pa'am 'byor ba'am ldan pa རིགས་པའབྱོར་བལྡན་པ 

samanvāgataḥ समन्वागतः 成就 具足 ldan pa ལྡན་པ 

upetaḥ उपेतः 具足 ldan pa ལྡན་པ 

duḥkhasyāntakaraḥ दुःखस्यान्तकरः 皆到苦岸 作苦邊際 令滅苦盡 sdug bsngal mthar 'byin pa'am sdug bsngal gyi mthar byed pa སྡུག་བསྔལམཐརའབྱིན་པའམསྡུག་བསྔལགྱིམཐརབྱེད་པ 

paryavarodhaḥ पर्यवरोधः 皆持 yongs su 'dzin pa'am 'kag pa ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་འཀག་པ་ 

īryāpathaḥ ईर्यापथः 行道 威儀 spyod lam སྤྱོད་ལམ 

gocaraḥ गोचरः 行境 spyod yul སྤྱོད་ཡུལ 

māracamūḥ मारचमूः 魔軍 bdud kyi sde བདུདཀྱིསྡེ 

kṛṣṇabandhuḥ कृष्णबन्धुः 黑根苗 黑魔 bdud dam nag po'i rtsa lag བདུདདམནག་པོི་རྩལག 

anuparipālayati अनुपरिपालयति 隨護 rjes su yongs su skyong རྗེས་སུཡོངས་སུསྐྱོང 

sāsravajñānam सास्रवज्ञानम् 識漏盡 有漏智 具漏識 zag pa dang bcas pa'i shes pa ཟག་པ་དང་བཅས་པི་ཤེས་པ 

anāsravajñānam अनास्रवज्ञानम् 識無漏 無漏智 無漏識 zag pa med pa'i shes pa ཟག་པ་མེད་པི་ཤེས་པ 

vipattiḥ (nirāpattiḥ) विपत्तिः (निरापत्तिः) 接續 rgyud pa རྒྱུད་པ 

pradalitaḥ (pradālitā) प्रदलितः (प्रदालिता) 極入忍辱 rab tu gshegs pa'am bstsal ba རབ་ཏུགཤེགས་པབསལ་བ 

vikiraṇam विकिरणम् 'thor འཐོར 

vigataḥ विगतः 離棄 bral ba བྲལ་བ 

vidhvaṃsanadharmā (vidhvaṃsanadharman) विध्वंसनधर्मा (विध्वंसनधर्मन्) 壞法 具壞法 gyes pa'am 'jig pa'i chos can ྱེ་པའམའཇིག་པི་ཆོས་ཅན 

bhedanam भेदनम् 'jig pa འཇིག་པ 

mārutaḥ मारुतः 紅風 rlung dmar ram rlung རླུངདམར་རརླུང 

tithiḥ तिथिः 日數 tshes grangs ཚེསགྲངས 

hutāśanaḥ हुताशनः 燒食 me (gcig bsreg za) མེ (གཅིགབསྲེ) 

hutabhuk हुतभुक् 燒食 me (gcig bsreg za) མེ (གཅིགབསྲེ) 

ākāśam आकाशम् 虛空 nam mkha' (go 'byed) ནམ་མཁའ(གོ་འབྱེད)