Mahāvyutpatti: 6600-6699
samcārayati sma सम्चारयति स्म 已轉 spos so སྤོས་སོ་
nirvikāraḥ निर्विकारः 不轉 mi 'gyur ba མི་འགྱུར་བ་
upagūḍhaḥ उपगूढः 遶掛 裏 遶 bskor ba'am bkris pa བསྐོར་བའམ་བཀྲིས་པ་
prativedayasva प्रतिवेदयस्व 請知到 給信 mkhyen par mdzod cig sbron cig མཁྱེན་པར་མཛོད་ཅིག་སྦྲོན་ཅིག་
śalyoddharaṇam शल्योद्धरणम् 作解 除痛刻 zug rngu 'byin pa ཟུག་རྔུ་འབྱིན་པ་
pramathanam प्रमथनम् 極摧壞 rab tu 'joms pa རབ་ཏུ་འཇོམས་པ་
pratihanti प्रतिहन्ति 回 回退 phyir bcil ཕྱིར་བཅིལ་
prativahanam प्रतिवहनम् 仍回 仍回退 slar bzlog pa སླར་བཟློག་པ་
nirghātitaḥ निर्घातितः 壞 bcom pa བཅོམ་པ་
kugaṇapratāpanaḥ कुगणप्रतापनः 集惡甚煩 惡會甚受煩 tshogs ngan pa rab tu gdung bar byed pa ཚོགས་ངན་པ་རབ་ཏུ་གདུང་བར་བྱེད་པ་
jyotirgaṇaḥ ज्योतिर्गणः 星聚作現明 諸作現明 諸星 skar ma'i tshogs sam snang bar byed pa'i tshogs སྐར་མའི་ཚོགས་སམ་སྣང་བར་བྱེད་པའི་ཚོགས་
cittam ākṣiptam चित्तमाक्षिप्तम् 牽引心 sems khrid སེམས་ཁྲིད་
āgamayasva आगमयस्व 住 待時 住著 sdod cig སྡོད་ཅིག་
āgamayamānas tiṣṭhati (āgamayamana tiṣṭhati) आगमयमानस्तिष्ठति (आगमयमन तिष्ठति) 住著 待時而住 sdod cing 'dug སྡོད་ཅིང་འདུག་
pratīkṣamāṇas tiṣṭhati (ṭiṣṭhati pratīkṣamānaḥ) प्रतीक्षमाणस्तिष्ठति (टिष्ठति प्रतीक्षमानः) 住著 待而住 sdod cing 'dug སྡོད་ཅིང་འདུག་
upajagāma उपजगाम 近去 nye bar song ཉེ་བར་སོང་
abhimukham upagatam (amukham upagatam) अभिमुखमुपगतम् (अमुखमुपगतम्) 現前近去 mngon du nye bar song མངོན་དུ་ཉེ་བར་སོང་
pratīkṣate प्रतीक्षते 坐 sdod སྡོད་
upaviveśa उपविवेश 坐著 在 'dug go འདུག་གོ་
pratitiṣṭhan (pratiṣṭhan) प्रतितिष्ठन् (प्रतिष्ठन्) 坐了 'khod do འཁོད་དོ་
samanujñā समनुज्ञा 隨 順賜 與 gnang ba'am 'brang ba'am 'thun par gnang ba གནང་བའམ་འབྲང་བའམ་འཐུན་པར་གནང་བ་
aclesaḥ अच्लेसः 不貪 不足 不全 ma chags pa'am ma 'byor ba མ་ཆགས་པའམ་མ་འབྱོར་བ་
agnikhadā अग्निखदा 火坑 me mur gyi 'obs sam dong མེ་མུར་གྱི་འོབས་སམ་དོང་
veṣaḥ वेषः 相 相貌 cha byad ཆ་བྱད་
[a] dhyāmīkaraṇam [अ] ध्यामीकरणम् 作頭首令暗昧 令暗 昧了 mog mog par bya ba མོག་མོག་པར་བྱ་བ་
[b] dhyāmikritam [ब्] ध्यामिक्रितम् 作頭首令暗昧 令暗 昧了 mog mog par byas pa མོག་མོག་པར་བྱས་པ་
bhavakāntaraḥ भवकान्तरः 有靜 有曠野 srid pa'i dgon pa སྲིད་པའི་དགོན་པ་
bhavacārakaḥ भवचारकः 有獄 srid pa'i btson ra སྲིད་པའི་བཙོན་ར་
saṃsaritvā संसरित्वा 圍繞 轉 'khor nas འཁོར་ནས་
aghaṭṭitaḥ अघट्टितः 不斷 不散 不開 不打 不打 ma bcad pa'am ma phye ba'am ma bkrol ba'am ma brdungs pa མ་བཅད་པའམ་མ་ཕྱེ་བའམ་མ་བཀྲོལ་བའམ་མ་བརྡུངས་པ་
prākṛtaḥ प्राकृतः 平常人 phal ba ཕལ་བ་
dhik धिक् 此惡者 ngan pa 'di ངན་པ་འདི་
saṃkhyāṃ gacchati संख्यां गच्छति 數目 墮於數 算於類中矣 grangs su 'gro'o གྲངས་སུ་འགྲོའོ་
ālokitaḥ (ālokantaḥ) आलोकितः (आलोकन्तः) 普觀 前觀 kun tu lta ba'am mdun du lta ba ཀུན་ཏུ་ལྟ་བའམ་མདུན་དུ་ལྟ་བ་
vilokitaḥ विलोकितः 眾觀 左右觀 rnam par lta ba'am gyas gyon du lta ba རྣམ་པར་ལྟ་བའམ་གཡས་གཡོན་དུ་ལྟ་བ་
ullokitaḥ उल्लोकितः 登或上視 上觀 gyen du blta ba'am yar blta ba གྱེན་དུ་བལྟ་བའམ་ཡར་བལྟ་བ་
uttarottaram उत्तरोत्तरम् 後後上 後後增 gong ma'i gong ma'am gong nas gong du གོང་མའི་གོང་མའམ་གོང་ནས་གོང་དུ་
abhīkṣṇam अभीक्ष्णम् 時回 數 yang dang yang du'am phyir zhing ཡང་དང་ཡང་དུའམ་ཕྱིར་ཞིང་
niruddham निरुद्धम् 滅 'gags འགགས་
apasvāpanam अपस्वापनम् 睡著 gnyid kyis log pa གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་
svapnāntargatam स्वप्नान्तर्गतम् 夢 夢中現 rmi lam na'am rmi lam du rmis pa རྨི་ལམ་ནའམ་རྨི་ལམ་དུ་རྨིས་པ་
uttiṣṭha उत्तिष्ठ 起來 longs ལོངས་
uttiṣṭhati उत्तिष्ठति 起 ldang ལྡང་
utthāsyati उत्थास्यति 將來起 當起 ldang bar 'gyur ལྡང་བར་འགྱུར་
utthitaḥ उत्थितः 立 已起 langs ལངས་
utthāya उत्थाय 立起 立而後 langs nas ལངས་ནས་
eta yūyam एत यूयम् 將這裏 你來 khyed tshur shog ཁྱེད་ཚུར་ཤོག་
gaccha गच्छ 去 song སོང་
āgaccha आगच्छ 這裡來 來 tshur shog ཚུར་ཤོག་
ānīyatām आनीयताम् 將來 取了來 khyer te shog ཁྱེར་ཏེ་ཤོག་
kilāsaḥ किलासः 素飡 懈怠 snyoms las སྙོམས་ལས་
tandrī तन्द्री 紊亂 倦 gyel ba'am snyom pa གཡེལ་བའམ་སྙོམ་པ་
prasthānam प्रस्थानम् 勝 發趣 分 入 'phags pa'am cha ba'am 'jug pa འཕགས་པའམ་ཆ་བའམ་འཇུག་པ་
udīrṇaḥ उदीर्णः 浮 緊 'phyos pa'am drag pa འཕྱོས་པའམ་དྲག་པ་
anābhāsaḥ अनाभासः 不現 mi snang ba མི་སྣང་བ་
nirābhāsaḥ निराभासः 無現 snang ba med pa སྣང་བ་མེད་པ་
animiṣaḥ अनिमिषः 不合目 mig mi 'dzum pa མིག་མི་འཛུམ་པ་
uddiśati sma उद्दिशति स्म 授記 yod pa'am lung phog pa ཡོད་པའམ་ལུང་ཕོག་པ་༽་
na ca pariprāpayati न च परिप्रापयति 不到 mi sleb pa མི་སླེབ་པ་
apūrvācaramaḥ अपूर्वाचरमः 無前後 snga phyi med pa སྔ་ཕྱི་མེད་པ་
asaṃmūḍhaḥ असंमूढः 不昧 ma rmongs pa མ་རྨོངས་པ་
atvaraḥ अत्वरः 不慌忙 不急 ma brtad pa'am mi rings pa མ་བརྟད་པའམ་མི་རིངས་པ་
saṃbhramaḥ संभ्रमः 敬行 敬勤 審視 brtags pa'am gus par bsgrim pa བརྟགས་པའམ་གུས་པར་བསྒྲིམ་པ་
ruṇṇanayanaḥ रुण्णनयनः 落眼淚 mig mchi ma phyung ba མིག་མཆི་མ་ཕྱུང་བ་
yathārtukam यथार्तुकम् 依時看 依時 dus ji lta ba bzhin དུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་
āharaṇam आहरणम् 取 執 持 妙持取 len pa'am 'dzin pa ལེན་པའམ་འཛིན་པ་
sahasā सहसा 降下 遽 疏略 bab col lam bab'am 'phral བབ་ཅོལ་ལམ་བབའམ་འཕྲལ་
akasmāt अकस्मात् 忽然 blo bur བློ་བུར་
vikṛtaḥ विकृतः 惡趣 惡衣 cha lugs ngan pa ཆ་ལུགས་ངན་པ་
lepaḥ लेपः 塗 抹 rnyong ngam byug pa'am skyang nul རྙོང་ངམ་བྱུག་པའམ་སྐྱང་ནུལ་
nirupalepaḥ निरुपलेपः 無貪 無染 chags pa med pa'am gos pa med pa ཆགས་པ་མེད་པའམ་གོས་པ་མེད་པ་
ekataḥ piṇḍīkṛtya एकतः पिण्डीकृत्य 收為一處 gcig tu bsdus nas གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་
saṃkṣipya piṇḍayitvā संक्षिप्य पिण्डयित्वा 收聚合則 'dus te bsdongs nas འདུས་ཏེ་བསྡོངས་ནས་
dvayoś cittayoḥ samavadhānaṃ nāsti (yogyamavardhānaṃ nāsti) द्वयोश्चित्तयोः समवधानं नास्ति (योग्यमवर्धानं नास्ति) 兩心未合 sems gnyis phrad pa med pa སེམས་གཉིས་ཕྲད་པ་མེད་པ་
nirviśeṣaḥ निर्विशेषः 無分 無別 bye brag med pa'am khyad par med pa བྱེ་བྲག་མེད་པའམ་ཁྱད་པར་མེད་པ་
vyasanam व्यसनम् 入 貧 貪 煩惱 煩惱 zhugs pa'am zhen pa'am phongs pa'am nyon mongs pa ཞུགས་པའམ་ཞེན་པའམ་ཕོངས་པའམ་ཉོན་མོངས་པ་
duṣkarakārakaḥ दुष्करकारकः 作難 難作 dka' ba byed pa དཀའ་བ་བྱེད་པ་
duṣkaracaryā दुष्करचर्या 難敕旨 難行 苦行 dka' ba spyad pa དཀའ་བ་སྤྱད་པ་
kiyacciracaritam कियच्चिरचरितम् 期從幾時 yun ji srid nas ཡུན་ཇི་སྲིད་ནས་
na cirāyitakāyaḥ (na cirayitakāyaḥ) न चिरायितकायः (न चिरयितकायः) 未壞身 不退身 未入身 不入身 不入身 lus ma dral ba'am ma gshegs pa ལུས་མ་དྲལ་བའམ་མ་གཤེགས་པ་
agāramadhyāvāsaḥ अगारमध्यावासः 住於家 khyim na gnas shing ཁྱིམ་ན་གནས་ཤིང་
nāmopadeśena नामोपदेशेन 指示名 ming bstan pas མིང་བསྟན་པས་
nāmadheyam anuvitarkitam नामधेयमनुवितर्कितम् 安名 思惟名 隨安名 ming rjes su brtags pas མིང་རྗེས་སུ་བརྟགས་པས་
imamarthavaśaṃ saṃpaśyamānaḥ इममर्थवशं संपश्यमानः 以義此見 等見此義勢 don gyi dbang 'di mthong nas དོན་གྱི་དབང་འདི་མཐོང་ནས་
akiṃcitsamarthaḥ अकिंचित्समर्थः 悉不能 不能 細微亦不能 cung zad kyang mi nus sam ci yang mi nus ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་ནུས་སམ་ཅི་ཡང་མི་ནུས་
prajñāpāramitāprativarṇikaḥ प्रज्ञापारमिताप्रतिवर्णिकः 作如智慧到彼岸 作如智慧波羅蜜 shes rab kyi pha rol tu phyin pa ltar bcos pa ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྟར་བཅོས་པ་
mārgapratirūpakaḥ मार्गप्रतिरूपकः 作如道 像似道 如道 lam ltar bcos pa ལམ་ལྟར་བཅོས་པ་
śramṇapratirūpakaḥ श्रम्णप्रतिरूपकः 作如修善者 像似沙門者 dge sbyong ltar bcos pa དགེ་སྦྱོང་ལྟར་བཅོས་པ་
romaharṣaḥ रोमहर्षः 毛髮豎然 spu zing zhes byed pa སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་པ་
niravayavaḥ निरवयवः 無雙 無分 cha med pa ཆ་མེད་པ་
cittāntaram चित्तान्तरम् 別心 sems gzhan སེམས་གཞན་
adeśasthaḥ अदेशस्थः 不住隅 鄉 yul na mi gnas ཡུལ་ན་མི་གནས་
apradeśasthaḥ अप्रदेशस्थः 不住方所 phyogs na mi gnas ཕྱོགས་ན་མི་གནས་
apaṭupracāraḥ अपटुप्रचारः 行不明 spyod pa mi gsal ba སྤྱོད་པ་མི་གསལ་བ་
kāraṇasrotaḥ कारणस्रोतः 因之流 rgyu'i rgyun རྒྱུའི་རྒྱུན་
nirantaram निरन्तरम् 不斷 bar chad med pa བར་ཆད་མེད་པ་ kāritram कारित्रम् 作 作用 byed pa བྱེད་པ་
avinābhāvaḥ अविनाभावः 無不出 無而不在 無而不出 med par mi 'byung ba མེད་པར་མི་འབྱུང་བ་