Mahāvyutpatti: 4900-4999 


kapotaḥ कपोतः 斑鳩 thi ba ི་ 

padekaḥ (patekaḥ. padekaḥ) पदेकः (पतेकः. पदेकः) khra ཁྲ 

parāpataḥ (pārāpataḥ), pārārataḥ परापतः (पारापतः), पारारतः 鵓鴿 phug ron ཕུགརོ 

śyenaḥ (sainaḥ) श्येनः (सैनः) 兔鶻 sre ( ste ) སྲེ་(སྟེ) 

kukkuṭaḥ कुक्कुटः 家雞 khyim bya ཁྱིམབྱ 

cillaḥ (collaḥ) चिल्लः (चोल्लः) 鷂鷹 'ol ba འོལ་བ 

cātakaḥ चातकः 沙燕 khug rta ཁུརྟ 

pakṣaguptaḥ पक्षगुप्तः 護羽 'dab skyongs (bya) འདབསྐྱོང(བྱ) 

prāṇakajātaḥ प्राणकजातः 有微者 srog chags su gyur pa སྲོགཆགསསུགྱུར་པ 

kukkuraḥ कुक्कुरः khyi ྱི་ 

śvānaḥ (śvan) श्वानः (श्वन्) khyi ྱི་ 

khañjāhvaḥ खञ्जाह्वः 黃雀 ba mo byi'u མོབྱིའུ་ 

kāraṇḍavaḥ कारण्डवः 迦蘭陀鳥 bya ka ran da ba བྱ་ར 

titīlaḥ तितीलः 蝙輻 pha bang (pha wang) བང (་ཝ) 

carmacaṭakaḥ चर्मचटकः 蝙輻 pha wang ་ཝ 

cīrī चीरी 春鶯 tshad pa'i bye'u ཚད་པི་བྱེའུ་ 

siliḥ सिलिः 春鶯 tshad pa'i bye'u ཚད་པི་བྱེའུ་ 

prāṇibhūtaḥ प्राणिभूतः 有命者 活物 srog chags su gyur ba'am srog chags 'byung ba སྲོགཆགསསུགྱུར་བསྲོགཆགསའབྱུང་བ 

dvīpikaḥ द्वीपिकः 蠶虫 sril lam mug pa སྲལམམུག་པ་ 熱地獄 

saṃjīvaḥ संजीवः 更活 yang sos ཡངསོ 

kālasūtraḥ कालसूत्रः 黑繩 thig nag ཐིགནག 

saṃghātaḥ संघातः 石磕 眾合 bsdus 'joms བསྡུསའཇོམས 

rauravaḥ रौरवः 號叫 ngu 'bod ངུ་འབོད 

mahārauravaḥ महारौरवः 大叫 ngu 'bod chen po ངུ་འབོདཆེན་པོ 

tāpanaḥ तापनः 炎熱 tsha ba ཚ་བ 

mahātāpanaḥ (pratāpanaḥ) महातापनः (प्रतापनः) 最熱 極熱 rab tu tsha ba རབ་ཏུཚ་བ 

avīciḥ अवीचिः 阿鼻 無間 mnar med pa མནརམེད་པ 寒地獄 

arbudaḥ अर्बुदः 水泡 chu bur can ཆུ་བུརཅན 

nirarbudaḥ निरर्बुदः 水泡裂 皰裂 chu bur brdol ba ཆུ་བུརབརྡལ་བ 

aṭaṭaḥ अटटः 長嘆 頞哳吒 so tham tham pa སོཐམཐམ་པ་ 

hahavaḥ हहवः 臛臛婆 kyi hud zer ba ཀྱི་ཧུད་ཟེར་བ 

huhuvaḥ हुहुवः 虎虎婆 a chu zer ba ཆུཟེར་བ 

utpalaḥ उत्पलः 裂如優缽羅 青蓮華 ut pa la ltar gas pa ུ་ཏ་པ་ལྟརགས་པ 

padmaḥ पद्मः 裂如蓮花 紅蓮華 padma ltar gas pa པདྨལྟརགས་པ 

mahāpadmaḥ महापद्मः 裂如大蓮 大紅蓮華 padma ltar gas pa chen po པདྨལྟརགས་པཆེན་པོ 

kukūlam. kukkulam कुकूलम्. कुक्कुलम् 火星焰 煻煨 me ma mur མེམུ 

kuṇapam कुणपम् 不淨 屍糞 ro myags རོགས 

ksuradhāraḥ क्सुरधारः 歹刃 利刃 spu gri'i so སྤུགྲིི་སོ 

asidhāraḥ असिधारः 劍刃 ral gri'i so རལ་གྲིི་སོ 

ayaḥśalmalīvanam (ayāḥśalmalīvanam) अयःशल्मलीवनम् (अयाःशल्मलीवनम्) 刀葉森林 鐵刺林 lcags kyi shing shal ma ri'i nags ལྕགསཀྱིཤིངཤལརིི་ནག 

asipattravanam असिपत्त्रवनम् 刀葉森林 劍葉林 lo ma ral gri lta bu'i nags ལོརལ་གྲིལྟ་བིུ་ནག 

ayoguḍaḥ अयोगुडः 鐵丸 lcags kyi tho lum ལྕགསཀྱིཐོ

pratyekanarakaḥ (atyekanarakaḥ) प्रत्येकनरकः (अत्येकनरकः) 雜地獄 孤獨地獄 nyi tse'i sems can dmyal ba ཉིའི་ེམས་ཅན་དམྱལ་བ 

saṃcchidyate संच्छिद्यते 砍截 gcod གཅོད 

bhindanti भिन्दन्ति 侵戮 'bigs འབིགས 

viśīryate विशीर्यते 粉碎 zhig par 'gyur ba'am snyil ba ཞིག་པའགྱུར་བྙིལ་བ 

nyaṅkuṭā nāma prāṇī (nyaṭkā nā nyakuṭa) न्यङ्कुटा नाम प्राणी (न्यट्का ना न्यकुट) 虫嘴快利者 糞尿虫 'bu mchu rnon zhes bya ba བུརྣཞེས་བྱ་བ 

ayastuṇḍanāmāno (ayastuṇḍanāmanī) अयस्तुण्डनामानो (अयस्तुण्डनामनी) 鐵嘴鳥鴨 鐵嘴鳥 khwa lcags kyi mchu zhes bya ba ྭ་ལྕགསཀྱིཞེས་བྱ་བ 

mastakaṃ nirlikhanti (mastakaṃ nilikhanti) मस्तकं निर्लिखन्ति (मस्तकं निलिखन्ति) 撏食腦 klad rgyas 'thogs pa ཀླདརྒྱས་འཐོགས་པ 

ārtasvaraṃ krandanti आर्तस्वरं क्रन्दन्ति 呻吟號叫 哀吟 號叫走跳 號叫 號叫 nyam thag pa'i nga ros 'byin pa'am 'o dod 'bod pa'am cho nges 'debs pa ཉམ་ཐག་པི་ང་རོའབྱིན་པའམ་འོ་དོད་འབོད་པའམཆོངེསའདེབས་པ 

dhāvati (dhāvatī) धावति (धावती) 行走 rgyug རྒྱུ 明處 

aṣṭādaśavidyā sthānāni अष्टादशविद्या स्थानानि 十八種藝名目 十八明處 rig pa'i gnas bcu brgyad kyi ming la རིག་པའི་གནསབཅུབརྒྱདཀྱིམིང 

gandharvaḥ गन्धर्वः 音樂 rol mo རོལམོ 

vaiśikam वैशिकम् 春方 'khrig thabs འཁྲིཐབས 

vārttā वार्त्ता 生藝 'tsho chas འཚོ་ཆས 

sāṃkhyā सांख्या 數目 grangs can གྲངསཅན 

śabdaḥ शब्दः sgra སྒྲ 

cikitsitam चिकित्सितम् 察醫方 醫方 gso ba'i dbyad གསོ་བི་ྱད 

nītiḥ नीतिः 禮法 禮方 chos lugs ཆོསལུགས 

śilpaḥ शिल्पः 造作 工巧 bzo བཟོ 

dhanurvedaḥ धनुर्वेदः 射方 'phong dpyad འཕོདཔྱད 

hetuḥ हेतुः 正語 成語 gtan tshigs གཏན་ཚིགས 

yogaḥ योगः 修習 相應 rnal 'byor རྣལ་འབྱོར 

śrutiḥ श्रुतिः thos pa ཐོས་པ smṛtiḥ स्मृतिः dran pa དྲན་པ 

jyotiṣam ज्योतिषम् 觀星 skar ma'i dpyad སྐར་མི་དཔྱད 

gaṇitam गणितम् 算法 rtsis རྩིས 

māyā माया 幻法 幻目 mig 'phrul མིགའཕྲུལ 

purāṇam पुराणम् 先世 sngon gyi rabs སྔོནགྱིརབས 

itihāsakam इतिहासकम् 古出 古事 sngon byung ba སྔོན་བྱུང 工巧處・技藝等 

kalā कला 奇法 sgyu rtsal སྒྱུརྩལ 

lipiḥ लिपिः 書字 yi ge ཡི་གེ 

mudrā मुद्रा 手算 lag rtsis ལགརྩིས 

saṃkhyā संख्या 數目 grangs གྲངས 

gaṇanā गणना rtsis རྩིས 

muṣṭibandhaḥ मुष्टिबन्धः 持法 結拳 'dzin stangs འཛིན་སྟངས

śikhābandhaḥ (sikharbandhaḥ) शिखाबन्धः (सिखर्बन्धः) 頂髻 thor tshugs (thor tsugs) ཐོརཚུགས (ཐོརགས) 

pādabandhaḥ पादबन्धः 行等 步法 gom stangs (gom stabs) གོམསྟངས (གོམསྟབས) 

aṅkuśagrahaḥ अङ्कुशग्रहः 能弄鐵鉤 執鉤 lcag kyus thabs ྱུཐབས 

tsarau (tsārau. śirau aserau. sārau) त्सरौ (त्सारौ. शिरौ असेरौ. सारौ) 能弄劍 劍法 ral gri'i thabs རལ་གྲིི་ཐབས 

pāśagrahaḥ पाशग्रहः 能弄索 執索 索法 zhags pa gdab pa ཞག་པ་གདབ་པ 

tomaragrahaḥ तोमरग्रहः 能射箭 執大箭 射大箭法 mda' bo che 'phen thabs མདའོ་ཆེའཕེནཐབས 

iṣvastrācāryaḥ इष्वस्त्राचार्यः 射箭師 射師 'phong gi slob dpon འཕོགིསློབ་དཔོན 

niryāṇam (niryānam) निर्याणम् (निर्यानम्) 能使鎗 前進 mdun du snur ba མདུན་དུསྣར་བ 

apayānam अपयानम् 能回 後退 phyir bsnur ba ཕྱིརབསྣུར་བ 

chedyam छेद्यम् 後截 斷截 gcad pa ་པ་ 

bhedyam भेद्यम् 開除 dral ba དྲ་བ 

vedhyam (vetyam) वेध्यम् (वेत्यम्) dbug pa དབུ་པ་ 

dūravedhaḥ दूरवेधः 射遠中 射從遠中 rgyang nas phog pa (rgyang mdas 'phog pa) རྒྱངནསཕོག་པ (རྒྱངའཕོ་པ) 

śabdavedhaḥ शब्दवेधः 中響了 sgra grag par phog pa སྒྲགྲག་པར་ོག་པ 

marmavedhaḥ मर्मवेधः 中正處 gnad du phog pa གནད་དུ་ཕོག་པ 

akṣuṇṇavedhaḥ (akṣuṇavedhaḥ) अक्षुण्णवेधः (अक्षुणवेधः) 不失長中 不亂中 mi 'chor bar phog pa མི་འཆོ་བར་ོག་པ 

dṛḍhaprahāritā दृढप्रहारिता 利害 tshab che ba ཆེ་བ 

pañcasu sthāneṣu kṛtāvī saṃvṛttaḥ पञ्चसु स्थानेषु कृतावी संवृत्तः 熟於五事 熟於五明 gnas lnga la byang bar gyur ro གནས་ལྔལ་བབརགྱུརརོ 

laṅghitam लङ्घितम् mchongs pa ངས་པ 

sālambhaḥ सालम्भः 殊勝持護 力士相 gyad kyi 'dzin stangs ཀྱིའཛིན་སྟངས 

jāvitam जावितम् bang བང