Mahāvyutpatti: 1900-1999 


lavaṇaḥ लवणः lan tshva ལན་ཚྭ 

kaṭukaḥ कटुकः tsha ba ཚ་བ 

tiktaḥ तिक्तः kha ba ཁ་བ 

kaṣāyaḥ कषायः bska ba བསྐ་བ 

ślakṣṇatvam श्लक्ष्णत्वम् 'jam pa འཇམ་པ 

karkaśatvam कर्कशत्वम् rtsub pa རྩུབ་པ 

gurutvam गुरुत्वम् lci ba ལྕི་བ 

laghutvam लघुत्वम् yang ba ཡང 

śītam शीतम् grang ba གྲང 

bubhūkṣā बुभूक्षा bkres pa བཀྲེས་པ 

jighatsā जिघत्सा bkres pa བཀྲེས་པ 

pipāsā पिपासा skom pa སྐོམ་པ 

avijñaptiḥ अविज्ञप्तिः 不明覺相 無表 不覺相 rnam par rig byed ma yin pa རྣམ་པརརིགབྱེདམ་ཡིན་པ 受蘊 

vedanāskandhanāmāni वेदनास्कन्धनामानि 各分析受蘊名 tshor ba'i phung po so sor phye ba'i ming la ཚོར་བའི་ཕུང་པོསོ་སོར་ཕྱེ་བའི་མིང 

sukhāḥ सुखाः 樂受 bde ba བདེ་བ 

duḥkhāḥ दुःखाः 苦受 sdug bsngal ba སྡུག་བསྔལ་བ 

aduḥkhāsukhāḥ अदुःखासुखाः 非樂不苦受 不苦不樂受 不苦不樂 bde ba yang ma yin sdug bsngal yang ma yin བདེ་བཡངམ་ཡིནསྡུག་བསྔལཡངམ་ཡིན 想蘊 

saṃjñāskandhanāmāni संज्ञास्कन्धनामानि 分析想蘊名目 'du shes kyi phung po so sor phye ba'i ming la འདུ་ཤེསཀྱིཕུང་པོསོ་སོར་ཕྱེ་བའི་མིང 

parīttā परीत्ता chung ngu ཆུང་ངུ 

mahāṅgatāmahānbhūtā महाङ्गतामहान्भूता chen por 'gyur ba ཆེན་པོར་འགྱུར་བ 

apramaṇā अप्रमणा 無量 tshad med pa ཚད་མེད་པ 心相應行不相應行 

caitasikadharmāḥ चैतसिकधर्माः 心有所想法名目 心相應行心不相應行 分別行蘊具想 無具想總名目 sems dang mtshungs par ldan pa'i 'du byed dang sems dang ldan pa ma yin pa'i 'du byed kyi ming la སེམསདང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེདདངསེམསདང་ལྡན་པམ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེདཀྱིམིང 

caitasikā dharmāḥ चैतसिका धर्माः 心中所處諸法 心所有法 sems las byung ba'i chos rnams སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས 

sparśaḥ स्पर्शः reg pa རེག་པ 

saṃjñā संज्ञा 'du shes འདུ་ཤེས 

vedanā वेदना tshor ba ཚོར་བ 

manasikāraḥ मनसिकारः 作意 yid la byed pa ཡིད་ལ་བྱེད་པ 

cetanā चेतना sems pa སེམས་པ 

chandaḥ छन्दः 勝解 'dun pa འདུན་པ 

adhimokṣaḥ अधिमोक्षः 勝解 mos pa མོས་པ 

smṛtiḥ स्मृतिः dran pa དྲན་པ 

prajñā प्रज्ञा shes rab ཤེས་རབ 

samādhiḥ समाधिः 精進 等持 ting nge 'dzin ཏིང་ངེ་འཛིན 

śraddhā श्रद्धा dad pa དད་པ hrīḥ ह्रीः ngo tsha shes pa ངོ་ཚ་ཤེས་པ 

apatrāpyam अपत्राप्यम् 慚愧 khrel yod pa ཁྲེལ་ཡོད་པ 

alobhaḥ kuśalamūlam अलोभः कुशलमूलम् 無貪善根 ma chags pa'i dge ba'i rtsa ba མ་ཆགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ 

adveṣaḥ kuśalamūlam अद्वेषः कुशलमूलम् 無瞋善根 zhe sdang med pa'i dge ba'i rtsa ba ཞེ་སྡང་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ 

amohaḥ kuśalamūlam अमोहः कुशलमूलम् 無痴善根 gti mug med pa'i dge ba'i rtsa ba གཏི་མུག་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ 

vīryam वीर्यम् 精進 brtson 'grus བརྩོན་འགྲུས 

prasrabdhiḥ प्रस्रब्धिः 輕安 shin tu spyangs pa ཤིན་ཏུ་སྤྱངས་པ 

apramādaḥ अप्रमादः 不放逸 bag yod pa བག་ཡོད་པ 

upekṣā उपेक्षा 捨施 btang snyoms བཏང་སྙོམས 

ahiṃsā अहिंसा 不害 mi 'tshe ba མི་འཚེ་བ 

rāgaḥ रागः 貪怒慾 'dod chags འདོད་ཆགས 

pratighaḥ प्रतिघः 忿怒 khong khro ba ཁོང་ཁྲོ 

mānaḥ मानः nga rgyal ང་རྒྱལ 

adhimānaḥ अधिमानः 增上慢 過慢 lhag pa'i nga rgyal ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ 

mānātimānaḥ मानातिमानः 慢甚 慢過慢 nga rgyal las kyang nga rgyal ང་རྒྱལལས་ཀྱངང་རྒྱལ 

asmimānaḥ अस्मिमानः 我慢 nga'o snyam pa'i nga rgyal ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ 

abhimānaḥ अभिमानः 現慢 增上慢 mngon pa'i nga rgyal མངོན་པའི་ང་རྒྱལ 

ūnamānaḥ ऊनमानः 卑劣慢 卑慢 cung zad snyam pa'i nga rgyal ཅུང་ཟདསྙམ་པའི་ང་རྒྱལ 

mithyāmānaḥ मिथ्यामानः 邪慢 log pa'i nga rgyal ལོག་པའི་ང་རྒྱལ 

avidyā अविद्या 無明 ma rig pa མ་རིག་པ 

dṛṣṭiḥ दृष्टिः lta ba ལྟ་བ 

satkāyadṛṣṛḥ सत्कायदृषृः 聚見 有身見 身見 'jigs tshogs la lta ba འཇིགསཚོགསལྟ་བ 

antagrāhadṛṣṭiḥ अन्तग्राहदृष्टिः 邊執見 持盡見 mthar 'dzin pa'i lta ba མཐར་འཛིན་པའི་ལྟ་བ 

mithyādṛṣṭiḥ मिथ्यादृष्टिः 邪見 log par lta ba ལོག་པར་ལྟ་བ 

dṛṣṭiparāmarśaḥ दृष्टिपरामर्शः 持勝見 見取見 見取 lta ba mchog tu 'dzin pa ལྟ་བམཆོག་ཏུའཛིན་པ 

śīlavrataparamarśaḥ शीलव्रतपरमर्शः 極持勝勇入 戒禁取 戒取 tshul khrims dang brtul zhugs mchog tu 'dzin pa ཚུལ་ཁྲིམསདང་བརྟཞུགསམཆོག་ཏུའཛིན་པ 

vicikitsā विचिकित्सा the tshom ཐེ་ཚོམ krodhaḥ क्रोधः 忿 khro ba ཁྲོ་བ 

upanāhaḥ उपनाहः 恨惱 'khon du 'dzin pa འཁོནདུའཛིན་པ 

mrakṣaḥ म्रक्षः 'chab pa འཆབ་པ pradāsaḥ प्रदासः 'tshig pa ཚིག་པ་ 

īrṣyā ईर्ष्या phrag dog ཕྲག་དོག mātsaryam मात्सर्यम् ser sna སེརསྣ 

māyā माया sgyu སྒྱུ 

śāthyam शाथ्यम् gyo གཡོ 

madaḥ मदः rgyags pa རྒྱག་པ་ 

vihiṃsā विहिंसा 侵害 rnam par 'tshe ba རྣམ་པརའཚེ་བ 

āhrīkyam आह्रीक्यम् 無慚 ngo tsha med pa ངོ་ཚམེད་པ 

anapatrāpyam अनपत्राप्यम् 無愧 khrel med pa ཁྲེལམེད་པ 

āśraddhyam आश्रद्ध्यम् 不信 ma dad pa དད་པ 

kausīdyam कौसीद्यम् 懈怠 le lo ལེ་ལོ 

pramādaḥ प्रमादः 放逸 bag med pa བགམེད་པ 

muṣitasmṛtitā मुषितस्मृतिता 失念 brjed ngas pa བརྗེདངས་པ་ 

vikṣepaḥ विक्षेपः 心亂 散亂 gyeng ba གཡེང་བ 

asamprajanyam असम्प्रजन्यम् 不知主 不正知 shes bzhin ma yin pa ཤེས་བཞིནམ་ཡིན་པ 

auddhatyam औद्धत्यम् 掉舉 rgod pa རྒོད་པ་ 

kaukṛtyam कौकृत्यम् 惡作 'gyod pa འགྱོད་པ 

styānam स्त्यानम् 昏沈 rmugs pa རྨུགས་པ་ 

middham मिद्धम् 睡眠 gnyid གཉིད 

vitarkaḥ वितर्कः rtog pa རྟོག་པ 

vicāraḥ विचारः dpyod pa དཔྱོད་པ 

prāptiḥ प्राप्तिः 'thob pa འཐོབ་པ 

aprāptiḥ अप्राप्तिः 無得 非得 入無得 'thob pa med pa འཐོབ་པམེད་པ 

asaṃjñisamāpattiḥ असंज्ञिसमापत्तिः 無想定 無想 'du shes med pa'i snyoms par 'jug pa འདུ་ཤེསམེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ 

nirodhasamāpattiḥ निरोधसमापत्तिः 入欲滅想 滅盡定 'gog pa'i snyoms par 'jug pa འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ 

āsaṃjñikam आसंज्ञिकम् 無想 無想報 'du shes med pa འདུ་ཤེསམེད་པ 

jīvitendriyam जीवितेन्द्रियम् 命根 srog gi dbang po སྲོགགིདབང་པོ 

nikāyasabhāgaḥ निकायसभागः 眾類 眾同分 同分 ris mthun pa རིསམཐུན་པ 

jātiḥ जातिः skye ba སྐྱེ་བ 

jarā जरा rga ba རྒ 

sthitiḥ स्थितिः gnas pa གནས་པ 

anityatā अनित्यता 無常 mi rtag pa མི་རྟག་པ 

nāmakāyaḥ नामकायः 名身 ming gi tshogs མིངགིཚོགས 

vyañjanakāyaḥ व्यञ्जनकायः 字會 文身 yi ge'i tshogs ཡི་གེའི་ཚོགས 

padakāyaḥ पदकायः 詞會 句身 tshig gi tshogs ཚིགགིཚོགས 

evaṃbhāgīyāḥ एवंभागीयाः 如是同分 如是等類 眾同分 de lta bu'i cha dang mthun pa དེ་ལྟ་བུའི་དང་མཐུན་པ