Mahāvyutpatti: 1500-1599
nirodhasamāpattiḥ निरोधसमापत्तिः 入滅定 滅盡定 'gog pa'i snyoms par 'jug pa འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་
mahābhūtasamatāsādhanam महाभूतसमतासाधनम् 共修四大 'byung ba chen po mthun par sgrub pa འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་མཐུན་པར་སྒྲུབ་པ་
asaṃjñāsamāpattiḥ असंज्ञासमापत्तिः 入於非非想禪 無想定 'du shes med pa'i snyoms par 'jug pa འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ 四無量
catvāry apramāṇāni चत्वार्यप्रमाणानि 四無量 四等量心 tshad med pa bzhi'i rgyud kyi ming la ཚད་མེད་པ་བཞིའི་རྒྱུད་ཀྱི་མིང་ལ་
maitrī मैत्री 慈 byams pa བྱམས་པ་
karuṇā करुणा 悲 snying rje སྙིང་རྗེ་
muditā मुदिता 喜 dga' ba དགའ་བ་
upekṣā उपेक्षा 捨 btang snyoms བཏང་སྙོམས་
sa maitrīsahagatena cittenāvaireṇāsapatnenāvyābādhena vipulena mahadgatenāpramāṇenādvayena subhāvitenaikāṃ diśam adhimucya sphāritvopasaṃpadya viharati स मैत्रीसहगतेन चित्तेनावैरेणासपत्नेनाव्याबाधेन विपुलेन महद्गतेनाप्रमाणेनाद्वयेन सुभावितेनैकां दिशमधिमुच्य स्फारित्वोपसंपद्य विहरति 具慈心無冤無比營害廣大無量無二思惟周遍一方悉皆圓滿而住 de byams pa dang ldan pa'i sems 'khon med pa 'gran zla med pa gnod pa med pa yangs pa chen por gyur ba tshad med pa mi gnyis pa shin tu bsgoms pas phyogs gcig tu mos te khyab par byas nas rdzogs par byas te gnas so དེ་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་འཁོན་མེད་པ་འགྲན་ཟླ་མེད་པ་གནོད་པ་མེད་པ་ཡངས་པ་ཆེན་པོར་གྱུར་བ་ཚད་མེད་པ་མི་གཉིས་པ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་མོས་ཏེ་ཁྱབ་པར་བྱས་ནས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ་
tathā dvitīyaṃ tathā tritīyaṃ tatha caturtham ity ūrdhvam adhas tiryak sarvaśaḥ sarvāvantam imaṃ lokam तथा द्वितीयं तथा त्रितीयं तथ चतुर्थमित्यूर्ध्वमधस्तिर्यक्सर्वशः सर्वावन्तमिमं लोकम् 如是二如是三如是四上下徑直此世間具諸種種 de bzhin du gnyis pa dang de bzhin du gsum pa dang de bzhin du bzhi pa dang bla dang 'og dang thad kar rnam pa thams cad du thams cad dang ldan pa'i 'jig rten 'di དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་པ་དང་དེ་བཞིན་དུ་གསུམ་པ་དང་དེ་བཞིན་དུ་བཞི་པ་དང་བླ་དང་འོག་དང་ཐད་ཀར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་འཇིག་རྟེན་འདི་ 八解脱
aṣṭau vimokṣāḥ अष्टौ विमोक्षाः 八解脫 八背捨 rnam par thar ba brgyad kyi ming la རྣམ་པར་ཐར་བ་བརྒྱད་ཀྱི་མིང་ལ་
rūpī rūpāṇi paśyaty ayaṃ prathamo vimokṣaḥ रूपी रूपाणि पश्यत्ययं प्रथमो विमोक्षः 具諸色相名為第一解脫 有色觀諸色是第一解脫 內有色相外觀色名為第一解脫 gzugs can gzugs rnams la lta ba 'di ni rnam par thar ba dang po'o གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཐར་བ་དང་པོའོ་
adhyātmam arūpasaṃjñī bahirdhā rūpāṇi paśyaty ayaṃ dvitīyo vimokṣaḥ अध्यात्ममरूपसंज्ञी बहिर्धा रूपाणि पश्यत्ययं द्वितीयो विमोक्षः 內無色想外觀色名為第二解脫 內無色想觀外諸色是第二解脫 nang gzugs med par 'du shes pas phyi rol gyi gzugs rnams la lta ba 'di ni rnam par thar pa gnyis pa'o ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་གཉིས་པའོ་
sa sarvaśo rūpasaṇjñānāṃ samatikramāt pratigha [prathama]sañjṅānām astaṃgamān nānā tvasaṃjñānām amanasikārād anantam ākāśam ityākāśānantyāyatanam upsampadya viharaty ayaṃ caturtho vimokṣaḥ स सर्वशो रूपसण्ज्ञानां समतिक्रमात्प्रतिघ [प्रथम]सञ्ज्ङानामस्तंगमान्नाना त्वसंज्ञानाममनसिकारादनन्तमाकाशमित्याकाशानन्त्यायतनमुप्सम्पद्य विहरत्ययं चतुर्थो विमोक्षः 內無色相 超一切色想滅有對想不思惟種種想入無邊空空無邊處定具足住是第四解脫 外觀色黃 其光亦黃 彼中得入無邊空處定具足住 是第四解脫 捨無色即謝滅一心緣 空與空相應即入無邊虛空處是謂第四解脫 de rnam pa thams cad du gzugs kyi 'du shes las yang dag par 'das te thogs pa'i 'du shes rnams nub par gyur cing sna tshogs kyi 'du shes rnams yid la mi byed pas nam mkha' mtha' yas so snyam nas nam mkha' mtha' yas skye mched rdzogs par byas nas gnas pa 'di ni rnam par thar ba bzhi pa'o དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ་ཐོགས་པའི་་འདུ་ཤེས་རྣམས་ནུབ་པར་གྱུར་ཅིང་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་གནས་པ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཐར་བ་བཞི་པའོ་
sa sarvaśa ākiṃcanyāyatanaṃ samatikramya naivasaṃjñānāsaṃjñāyatanam upasampadya viharaty ayaṃ saptamo vimokṣaḥ स सर्वश आकिंचन्यायतनं समतिक्रम्य नैवसंज्ञानासंज्ञायतनमुपसम्पद्य विहरत्ययं सप्तमो विमोक्षः 超一切非非想處定具足住是第七解脫捨無所有處一心緣非有想非無想定時 超一切無所有處入非想非非想處定具足住是第七解脫 即觀此定 是第七解脫 de rnam pa thams cad du ci yang med pa'i skye mched las yang dag par 'das nas 'du shes med 'du shes med min skye mched rdzogs par byas te gnas pa 'di ni rnam par thar ba bdun pa'o དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་པ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཐར་བ་བདུན་པའོ་ 八勝處 aṣṭāvabhibhvāyatanāni अष्टावभिभ्वायतनानि 八勝處 gzil gyis gnon pa'i skye mched brgyad kyi ming la གཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་ཀྱི་མིང་ལ་
adhyātmarūpasaṃjñī bahirdhā rūpāṇi paśyati parīttāni suvarṇadurvarṇāni tāni khalu rūpāṇy abhibhūya jānāty abhibhūya paśyati evaṃsaṃjñi ca bhavati idaṃ prathamam abhibhvāyatanaṃ अध्यात्मरूपसंज्ञी बहिर्धा रूपाणि पश्यति परीत्तानि सुवर्णदुर्वर्णानि तानि खलु रूपाण्यभिभूय जानात्यभिभूय पश्यति एवंसंज्ञि च भवति इदं प्रथममभिभ्वायतनं 內有色相外觀色少現外色好醜知彼色中得自在見是名為第一勝處 內有色想觀外色少若好若惡於彼諸色勝知勝見有如是想是第一勝處 nang gzugs su 'du shes pas phyi rol gyi gzugs chung ngu kha dog bzang po dang kha dog ngan pa rnams la lta zhing gzugs de dag zil gyis mnan nas mthong ste de ltar bu 'du shes par 'gyur ba 'di ni gzil gyis gnon pa'i skye mched dang po'o ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཆུང་ངུ་ཁ་དོག་བཟང་པོ་དང་ཁ་དོག་ངན་པ་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང་གཟུགས་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མཐོང་སྟེ་དེ་ལྟར་བུ་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་གཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་པོའོ་
adhyātmam arūpasaṃjñī bahirdhā rūpāṇi paśyati mahadgatāni suvarṇadurvarṇāni tāni khalu rūpāṇy abhibhūya jānāty abhibhūya paśyati evaṃsaṃjñī ca bhavati idaṃ dvitīyam abhibhvāyatanam अध्यात्ममरूपसंज्ञी बहिर्धा रूपाणि पश्यति महद्गतानि सुवर्णदुर्वर्णानि तानि खलु रूपाण्यभिभूय जानात्यभिभूय पश्यति एवंसंज्ञी च भवति इदं द्वितीयमभिभ्वायतनम् 觀色青其光亦青現青色現青光是為第二勝處 內有色想觀外色多若好若惡於彼諸色勝知勝見有如是想是第二勝處 內無色相外觀色多現外色好醜彼知色得自在是為第二勝處 nang gzugs med par 'du shes pas phyi rol gyi gzugs chen por gyur ba'i kha dog bzang po dang kha dog ngan pa rnams la lta zhing gzugs de dag zil gyis mnan nas shes zil gyis mnan nas mthong ste de lta bur 'du shes par gyur pa 'di ni zil gyis gnon pa'i skye mched gnyis pa'o ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཆེན་པོར་གྱུར་བའི་ཁ་དོག་བཟང་པོ་དང་ཁ་དོག་ངན་པ་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང་གཟུགས་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་་ཤེས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མཐོང་སྟེ་དེ་ལྟ་བུར་འདུ་ཤེས་པར་གྱུར་པ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་པའོ་
adhyātmam arūpasaṃjñī bahirdhā rūpāṇi paśyati nīlāni nīlavarṇāni nīlanidarśanāni nīlanirbhāsāni tadyathā umakapuṣpaṃ sampannaṃ vā vārāṇaseyaṃ vastraṃ nīlaṃ nīlavarṇaṃ nīlanidarśanaṃ nīlanirbhāsam evam evādhyātmam arūpasaṃjñī bahirdhā rūpāṇi paśyati nīlāni nilavarṇāni nīlanidarśanāni nīlanirbhāsāni idaṃ tṛtīyam abhibhvāyatanam अध्यात्ममरूपसंज्ञी बहिर्धा रूपाणि पश्यति नीलानि नीलवर्णानि नीलनिदर्शनानि नीलनिर्भासानि तद्यथा उमकपुष्पं सम्पन्नं वा वाराणसेयं वस्त्रं नीलं नीलवर्णं नीलनिदर्शनं नीलनिर्भासमेवमेवाध्यात्ममरूपसंज्ञी बहिर्धा रूपाणि पश्यति नीलानि निलवर्णानि नीलनिदर्शनानि नीलनिर्भासानि इदं तृतीयमभिभ्वायतनम् 內無色相外觀色青其光亦青譬如胡麻花與巴囉納細城之青布色其光亦青彼中得自在見是名為第三勝處 內無色想觀外色少若好若惡於彼諸色勝知勝見有如是想是第三勝處 nang gzugs med par 'du shes pas phyi rol gyi gzugs sngon po kha dog sngon po sngon po lta bur ston pa 'od sngon po 'byung ba rnams la lta ste dper na zar ma'i me tog gam yul bā rā ṇa se'i ras phun sum tshogs pa kha dog sngon po sngon po lta bur ston pa 'od sngon po 'byung ba de bzhin du nang gzugs med par 'du shes pas phyi rol gyi gzugs sngon po kha dog sngon po sngon po lta bur ston pa 'od sngon po 'byung ba rnams la lta ba 'di ni zil gyis gnong pa'i skye mched gsum pa'o ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་སྔོན་པོ་ཁ་དོག་སྔོན་པོ་སྔོན་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་འོད་སྔོན་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཟར་མའི་མེ་ཏོག་གམ་ཡུལ་བཱ་རཱ་ཎ་སེའི་རས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཁ་དོག་སྔོན་པོ་སྔོན་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་འོད་སྔོན་པོ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་སྔོན་པོ་ཁ་དོག་སྔོན་པོ་སྔོན་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་འོད་སྔོན་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོང་པའི་སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་པའོ་
adhyātman arūpasaṃjñī bahirdhā rūpāṇi paśyati pītāni pītavarṇāni pītanidarśanāni pītanirbhāsāni tadyathā karṇikārapuṣpaṃ saṃpannam vā vārāṇaseyaṃ vastraṃ pītaṃ pītavarṇaṃ pītanidarśanaṃ pītanirbhāsam evam evādhyātmam arūpasaṃjñī bahirdhā rūpāṇi paśyati pīta varṇāni pītanidarśanāni pītanirbhāsāni idaṃ caturtham abhibhvāyanam अध्यात्मनरूपसंज्ञी बहिर्धा रूपाणि पश्यति पीतानि पीतवर्णानि पीतनिदर्शनानि पीतनिर्भासानि तद्यथा कर्णिकारपुष्पं संपन्नम्वा वाराणसेयं वस्त्रं पीतं पीतवर्णं पीतनिदर्शनं पीतनिर्भासमेवमेवाध्यात्ममरूपसंज्ञी बहिर्धा रूपाणि पश्यति पीत वर्णानि पीतनिदर्शनानि पीतनिर्भासानि इदं चतुर्थमभिभ्वायनम् 內無色相外觀色黃譬如牙皂花與巴囉納細城之黃布色黃其光亦黃知彼中得自在見是名為第四勝處 內無色想觀外色多若好若惡於彼諸色勝知勝見有如是想是第四勝處 nang gzugs med pa'i 'du shes pas phyi rol gyi gzugs ser po kha dog ser po ser po lta bur ston pa 'od ser po 'byung ba rnams la lta ste dper na dong ka'i me tog gam yul bā rā ṇa se'i ras phun sum tshogs pa ser po kha dog ser po ser po lta bur ston pa 'od ser po 'byung ba de bzhin du nang gzugs med pa'i 'du shes pas phyi rol gyi gzugs ser po kha dog ser po ser po lta bur ston pa 'od ser po 'byung ba rnams la lta ba 'di ni zil gyis gnon pa'i skye mched bzhi pa'o ནང་གཟུགས་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་སེར་པོ་ཁ་དོག་སེར་པོ་སེར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་འོད་སེར་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་དོང་ཀའི་མེ་ཏོག་གམ་ཡུལ་བཱ་རཱ་ཎ་སེའི་རས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སེར་པོ་ཁ་དོག་སེར་པོ་སེར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་འོད་སེར་པོ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ནང་གཟུགས་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་སེར་པོ་ཁ་དོག་སེར་པོ་སེར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་འོད་སེར་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བཞི་པའོ་
adhyātman arūpasaṃjñī bahirdhā rūpāṇi paśyati lohitāni lohitavarṇāni lohitanidarśanāni lohita nirbhāsāni tadyathā bandhujīvakapuṣpaṃ saṃpannaṃ vā vārāṇaseyaṃ vastraṃ lohitaṃ lohitavarṇaṃ lohitanidarśanaṃ lohitanirbhāsaṃ evamevādhyātmam arūpasaṃjñī bahirdhā rūpāṇi paśyati lohitāni lohitavarṇāni lohitanidarśanāni lohitavarṇāni lohitanidarśanāni lohitanirbhāsāni idaṃ pañcamam abhibhvāyatanam अध्यात्मनरूपसंज्ञी बहिर्धा रूपाणि पश्यति लोहितानि लोहितवर्णानि लोहितनिदर्शनानि लोहित निर्भासानि तद्यथा बन्धुजीवकपुष्पं संपन्नं वा वाराणसेयं वस्त्रं लोहितं लोहितवर्णं लोहितनिदर्शनं लोहितनिर्भासं एवमेवाध्यात्ममरूपसंज्ञी बहिर्धा रूपाणि पश्यति लोहितानि लोहितवर्णानि लोहितनिदर्शनानि लोहितवर्णानि लोहितनिदर्शनानि लोहितनिर्भासानि इदं पञ्चममभिभ्वायतनम् 內無色相外觀色赤其光亦赤譬如班都只臥花與巴囉納細城之赤布之色其光亦赤彼中得自在見 內無色想觀外諸色若青青顯青現青光猶如烏莫迦花或如婆羅痆斯深染青衣若青青顯青現青光內無色想觀外諸色若青青顯青現青光亦復如是於彼諸色勝知勝見有如是想是第五勝處 是為第五勝處 nang gzugs med par 'du shes pas phyi rol gyi gzugs dmar po kha dog dmar po dmar po lta bur ston pa 'od dmar po 'byung ba rnams la lta ste dper na ban du ji ba ka'i me tog gam yul bā rā ṇa se'i ras phun sum tshogs pa dmar po kha dog dmar po dmar po lta bur ston pa 'od dmar po 'byung ba de bzhin du nang gzugs med par 'du shes pas phyi rol gyi gzugs dmar po kha dog dmar po dmar po lta bur ston pa 'od dmar po 'byung ba rnams la lta ba 'di ni zil gyis gnon pa'i skye mched lnga pa'o ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་དམར་པོ་ཁ་དོག་དམར་པོ་དམར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་འོད་དམར་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་བན་དུ་ཇི་བ་ཀའི་མེ་ཏོག་གམ་ཡུལ་བཱ་རཱ་ཎ་སེའི་རས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དམར་པོ་ཁ་དོག་དམར་པོ་དམར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་འོད་དམར་པོ་འབྱུང་བ་་དེ་བཞིན་དུ་ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་དམར་པོ་ཁ་དོག་དམར་པོ་དམར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་འོད་དམར་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལྔ་པའོ་
adhyātmam arūpasaṃjñī bahirdhā rūpāṇi paśyati avadātāni avadātavarṇāni avadātanirbhāsāni tadyathā uśanastārakāvarṇa (kāyāvarṇa)avadāta avadātavarṇa avadātanidarśana avadātanirbhāsaḥ evam evādhyātmam arūpasaṃjñī bahirdhā rūpāṇi paśyati avadātani avadātavarṇāni avadātanidarśanāni avadātanirbhāsāni idaṃ ṣaṣṭam abhibhvāyatanam अध्यात्ममरूपसंज्ञी बहिर्धा रूपाणि पश्यति अवदातानि अवदातवर्णानि अवदातनिर्भासानि तद्यथा उशनस्तारकावर्ण (कायावर्ण)अवदात अवदातवर्ण अवदातनिदर्शन अवदातनिर्भासः एवमेवाध्यात्ममरूपसंज्ञी बहिर्धा रूपाणि पश्यति अवदातनि अवदातवर्णानि अवदातनिदर्शनानि अवदातनिर्भासानि इदं षष्टमभिभ्वायतनम् 內無色相外觀色白其光亦白譬如太白星之色其光亦白知彼中得自在見是名第六勝處 內無色想觀外諸色若黃黃顯黃現黃光猶如羯尼迦花或如婆羅痆斯深染黃衣若黃黃顯黃現黃光內無色想觀外諸色若黃黃顯黃現黃光亦復如是於彼諸色勝知勝見有如是想是第六勝處 nang gzugs med par 'du shes pas phyi rol gyi gzugs dkar po kha dog dkar po dkar po lta bur ston pa 'od dkar po 'byung ba rnams la lta ste dper na skar ma pa bsangs kyi dkar po kha dog dkar po lta bur ston pa 'od dkar po 'byung ba de bzhin du nang gzugs med pa'i 'du shes gyis phyi rol gyi gzugs dkar po kha dog dkar po dkar po lta bur ston pa 'od dkar por 'byung ba rnams la lta ba 'di ni zil gyis gnon pa'i skye mched drug pa'o ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་དཀར་པོ་ཁ་དོག་དཀར་པོ་དཀར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་འོད་དཀར་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྐར་མ་པ་བསངས་ཀྱི་དཀར་པོ་ཁ་དོག་དཀར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་འོད་དཀར་པོ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ནང་གཟུགས་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་གྱིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་དཀར་པོ་ཁ་དོག་དཀར་པོ་དཀར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་འོད་དཀར་པོར་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པའོ་
sa sarvaśo rūpasaṃjñānāṃ samatikramāt pratighasaṃjñānām astaṃgamān nānātvasaṃjñānām amanasikārād anantam ākāśamity ākāśānantyāyatanam upasaṃpadya viharati idaṃ saptamam abhibhvāyatanam स सर्वशो रूपसंज्ञानां समतिक्रमात्प्रतिघसंज्ञानामस्तंगमान्नानात्वसंज्ञानाममनसिकारादनन्तमाकाशमित्याकाशानन्त्यायतनमुपसंपद्य विहरति इदं सप्तममभिभ्वायतनम् 超出一切想處滅有對想不思種種想入空無邊處是名第七勝處 內無色想觀外諸色若赤赤顯赤現赤光猶如槃豆時縛迦花或如婆羅痆斯深染赤衣若赤赤顯赤現赤光內無色想觀外諸色若赤赤顯赤現赤光亦復如是於彼諸色勝知勝見有如是想是第七勝處 de rnam pa thams cad du gzugs kyi 'du shes rnams las yang dag par 'das te thogs pa'i 'du shes rnams nub par gyur cing sna tshogs kyi 'du shes rnams yid la mi byed pas nam mkha' mtha' yas so snyam nas mkha' mtha' yas skye mched rdzogs par byas ste gnas pa 'di ni zil gyis gnon pa'i skye mched bdun pa'o དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ་ཐོགས་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ནུབ་པར་གྱུར་ཅིང་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་ནས་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་རྫོགས་པར་བྱས་སྟེ་གནས་པ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བདུན་པའོ་
sa sarvaśa ākāśānantyāyatanaṃ samatikramyānantaṃ vijñānam iti vijñānānantyāyatanam upasaṃpadya viharati idam aṣṭamam abhibhvāyatanam स सर्वश आकाशानन्त्यायतनं समतिक्रम्यानन्तं विज्ञानमिति विज्ञानानन्त्यायतनमुपसंपद्य विहरति इदमष्टममभिभ्वायतनम् 超一切空無邊處思緣識無邊處入識無邊處是名第八勝處 內無色想觀外諸色若白白顯白現白光猶如烏沙斯星色或如婆羅痆斯極鮮白衣若白白顯白現白光內無色想觀外諸色若白白顯白現白光亦復如是於彼諸色勝知勝見有如是想是第八勝處 de rnam pa thams cad du nam mkha' mtha' yas skye mched las yang dag par 'das te rnam par shes pa mtha' yas so snyam nas rnam shes mtha' yas skye mched rdzogs par byas te gnas pa 'di ni gzil yis gnon pa'i skye mched brgyad pa'o དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་ནས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་པ་འདི་ནི་གཟིལ་ཡིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་པའོ་ 十遍處
daśakṛtsnāyatanāni दशकृत्स्नायतनानि 十遍處 十遍處定 zad par gyi skye mched bcu'i ming la ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུའི་མིང་ལ་
nīlakṛtsnāyatanam नीलकृत्स्नायतनम् 青遍處定 zad par sngon po'i skye mched ཟད་པར་སྔོན་པོའི་སྐྱེ་མཆེད་
pītakṛtsnāyatanam पीतकृत्स्नायतनम् 黃遍處定 zad par ser po'i skye mched ཟད་པར་སེར་པོའི་སྐྱེ་མཆེད་
lohitakṛtsnāyatanam लोहितकृत्स्नायतनम् 赤遍處定 zad par dmar po'i skye mched ཟད་པར་དམར་པོའི་སྐྱེ་མཆེད་
avadātakṛtsnāyatanam अवदातकृत्स्नायतनम् 白遍處定 zad par dkar po'i skye mched ཟད་པར་དཀར་པོའི་སྐྱེ་མཆེད་
pṛthivīkṛtsnāyatanam पृथिवीकृत्स्नायतनम् 地遍處定 zad par sa'i skye mched ཟད་པར་སའི་སྐྱེ་མཆེད་
apkṛtsnāyatanam अप्कृत्स्नायतनम् 水遍處定 zad par chu'i skye mched ཟད་པར་ཆུའི་སྐྱེ་མཆེད་
tejaskṛtsnāyatanam तेजस्कृत्स्नायतनम् 火遍處定 zad par me'i skye mched ཟད་པར་མེའི་སྐྱེ་མཆེད་
vāyukṛtsnāyatanam वायुकृत्स्नायतनम् 風遍處定 zad par rlung gi skye mched ཟད་པར་རླུང་གི་སྐྱེ་མཆེད་
ākāśakṛtsnāyatanam आकाशकृत्स्नायतनम् 空遍處定 zad par nam mkha'i skye mched ཟད་པར་ནམ་མཁའི་སྐྱེ་མཆེད་
vijñānakṛtsnāyatanam विज्ञानकृत्स्नायतनम् 識遍處定 zad par rnam par shes pa'i skye mched ཟད་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་
pṛthivīkṛtsnām ityeke saṃjānate ityūrdhvam adhas tiryag advayam apramāṇam पृथिवीकृत्स्नामित्येके संजानते इत्यूर्ध्वमधस्तिर्यगद्वयमप्रमाणम् 遍處上下地遍處以上下徑直不二無量想為是 地遍滿一類想上下傍布無二無量 la lar zad par sa'o zhes steng dang 'og dang thad kar gnyis su med cing tshad med par 'du shes su byed ལ་ལར་ཟད་པར་སའོ་ཞེས་སྟེང་དང་འོག་དང་ཐད་ཀར་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་ཚད་མེད་པར་འདུ་ཤེས་སུ་བྱེད་
aptejovāyunīlapītalohitāvadātakṛtsnām ity eke saṃjānate ity ūrdhvam adhas tiryagadvayam apramāṇam अप्तेजोवायुनीलपीतलोहितावदातकृत्स्नामित्येके संजानते इत्यूर्ध्वमधस्तिर्यगद्वयमप्रमाणम् 遍水火風青赤白以上下徑直不二無量想為是 水火風青黃赤白遍處上下傍布無二無量 la lar zad par chu dang me dang rlung dang sngon po dang ser po dang dmar po dang dkar po'o zhes steng dang 'og dang thad kar gnyis su med cing tshad med par 'du shes su byed ལ་ལར་ཟད་པར་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་དང་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་དང་དམར་པོ་དང་དཀར་པོའོ་ཞེས་སྟེང་དང་འོག་དང་ཐད་ཀར་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་ཚད་མེད་པར་འདུ་ཤེས་སུ་བྱེད་ 三解脱門
trīṇi vimokṣamukhāni त्रीणि विमोक्षमुखानि 三解脫門 rnam par thar ba'i sgo gsum gyi ming la རྣམ་པར་ཐར་བའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་མིང་ལ་
śūnyatā शून्यता 空門 stong pa nyid སྟོང་པ་ཉིད་
animittam अनिमित्तम् 無相門 mtshan ma med pa མཚན་མ་མེད་པ་ 四依
catvāri pratisaraṇāni चत्वारि प्रतिसरणानि 四依法 rton pa bzhi'i ming la རྟོན་པ་བཞིའི་མིང་ལ་
arthapratisaraṇena bhavitavyaṃ na vyañjanapratisaraṇena अर्थप्रतिसरणेन भवितव्यं न व्यञ्जनप्रतिसरणेन 依義不依語 don la rton par bya'i tshig 'bru la rton par mi bya དོན་ལ་རྟོན་པར་བྱའི་ཚིག་འབྲུ་ལ་རྟོན་པར་མི་བྱ་
dharmapratisaraṇena bhavitavyaṃ na pudgalapratisaraṇena धर्मप्रतिसरणेन भवितव्यं न पुद्गलप्रतिसरणेन 依法不依人 chos la rton par bya'i gang zag la rton par mi bya ཆོས་ལ་རྟོན་པར་བྱའི་གང་ཟག་ལ་རྟོན་པར་མི་བྱ་
jñānapratisaraṇena bhavitavyaṃ na vijñānapratisaraṇena ज्ञानप्रतिसरणेन भवितव्यं न विज्ञानप्रतिसरणेन 依智不依識 ye shes la rton par bya'i rnam shes la rton par mi bya ཡེ་ཤེས་ལ་རྟོན་པར་བྱའི་རྣམ་ཤེས་ལ་རྟོན་པར་མི་བྱ་
nītārthasūtrapratisaraṇena bhavitavyaṃ na neyārthasūtrapratisaraṇena नीतार्थसूत्रप्रतिसरणेन भवितव्यं न नेयार्थसूत्रप्रतिसरणेन 依了義不依不了義 nges pa'i don gyi mdo sde la rton pa bya'i drang ba'i don gyi mdo sde la rton par mi bya ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ལ་རྟོན་པ་བྱའི་དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ལ་རྟོན་པར་མི་བྱ་ 三慧
trividhāḥ prajñāḥ त्रिविधाः प्रज्ञाः 三慧 shes rab rnam pa gsum gyi ming la ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་མིང་ལ་
śrutamayī prajñā श्रुतमयी प्रज्ञा 聞慧 聞生慧 thos pa las byung ba'i shes rab ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་
cintāmayī prajñā चिन्तामयी प्रज्ञा 思慧 思生慧 bsam pa las byung ba'i shes rab བསམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་
bhāvanāmayī prajñā भावनामयी प्रज्ञा 修慧 修生慧 bsgom pa las byung ba'i shes rab བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ 五明
pañcavidyāsthānāni पञ्चविद्यास्थानानि 五明 rig pa'i gnas lnga'i ming la རིག་པའི་གནས་ལྔའི་མིང་ལ་
śabdavidyā शब्दविद्या 聲明 sgra'i rig pa སྒྲའི་རིག་པ་ hetuvidyā हेतुविद्या 因明 gtan tshigs kyi rig pa གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རིག་པ་
adhyātmavidyā अध्यात्मविद्या 內明 nang gi rig pa ནང་གི་རིག་པ་
cikitsāvidyā चिकित्साविद्या 醫方明 gso ba'i rig pa གསོ་བའི་རིག་པ་
śilpa(karma)sthānavidyā शिल्प(कर्म)स्थानविद्या 工巧明 bzo'i gnas kyi rig pa བཟོའི་གནས་ཀྱི་རིག་པ་ 四取正法
catvāri dharmasamādānāni चत्वारि धर्मसमादानानि 四取正法名目 chos yang dag par len pa bzhi'i ming la ཆོས་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་བཞིའི་མིང་ལ་
pratyutpannasukham āyatyāṃ duḥkhavipākaṃ प्रत्युत्पन्नसुखमायत्यां दुःखविपाकं 現在樂亦是後世苦 現樂後苦異熟 先樂後苦 da ltar byung ba la bde ba la phyi ma la rnam par smin pa la sdug bsngal ba ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་བདེ་བ་ལ་ཕྱི་མ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བ་
pratyutpannaduḥkham āyatyāṃ sukhavipākam प्रत्युत्पन्नदुःखमायत्यां सुखविपाकम् 現在苦亦是後世樂 現苦後樂異熟 先苦後樂 da ltar byung ba la sdug bsngal la phyi ma la rnam par smin pa bde ba ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཕྱི་མ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བདེ་བ་
pratyutpannaduḥkham āyatyāṃ duḥkhavipākam प्रत्युत्पन्नदुःखमायत्यां दुःखविपाकम् 現在苦亦是後世苦 現苦後苦異熟 先苦後苦 da ltar byung ba la sdug bsngal ba la phyi ma la rnam par smin pa sdug bsngal ba ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་ཕྱི་མ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་
pratyutpannasuḥkham āyatyāṃ sukhavipākam प्रत्युत्पन्नसुःखमायत्यां सुखविपाकम् 現在樂亦是後世樂 現樂後樂異熟 先樂後樂 da ltar byung ba la 'ang bde ba la phyi ma la rnam par smin pa bde ba ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་འང་བདེ་བ་ལ་ཕྱི་མ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བདེ་བ་ 七聖財
saptadhanāni सप्तधनानि 七聖財 'phags pa'i nor bdun gyi ming la འཕགས་པའི་ནོར་བདུན་གྱི་མིང་ལ་
śraddhādhanam श्रद्धाधनम् 信財 dad pa'i nor དད་པའི་ནོར་
śīladhanam शीलधनम् 戒財 tshul khrims kyi nor ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ནོར་
hrīdhanam ह्रीधनम् 慚財 ngo tsha shes pa'i nor ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་ནོར་
apatrāpyadhanam अपत्राप्यधनम् 愧財 khrel yod pa'i nor ཁྲེལ་ཡོད་པའི་ནོར་
śrutadhanam श्रुतधनम् 聞財 thos pa'i nor ཐོས་པའི་ནོར་
tyāgadhanam त्यागधनम् 捨財 gtong ba'i nor གཏོང་བའི་ནོར་
prajñādhanam प्रज्ञाधनम् 慧財 shes rab kyi nor ཤེས་རབ་ཀྱི་ནོར་ 六無上
ṣaḍanuttaryāṇi षडनुत्तर्याणि 六無上 bla na med pa drug gi ming la བླ་ན་མེད་པ་དྲུག་གི་མིང་ལ་
darśanānuttaryam दर्शनानुत्तर्यम् 見無上 mthong ba bla na med pa མཐོང་བ་བླ་ན་མེད་པ་
śravaṇānuttaryam श्रवणानुत्तर्यम् 聞無上 thos pa bla na med pa ཐོས་པ་བླ་ན་མེད་པ་
lābhānuttaryam लाभानुत्तर्यम् 得無上 rnyed pa bla na med pa རྙེད་པ་བླ་ན་མེད་པ་
śikṣānuttaryam शिक्षानुत्तर्यम् 戒無上 bslab pa bla na med pa བསླབ་པ་བླ་ན་མེད་པ་
paricaryānuttaryam परिचर्यानुत्तर्यम् 供無上 rim gro bya ba bla na med pa རིམ་གྲོ་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་
anusmṛtyanuttaryam अनुस्मृत्यनुत्तर्यम् 念無上 rjes su dran pa bla na med pa རྗེས་སུ་དྲན་པ་བླ་ན་མེད་པ་ 四攝受
catvāryadhiṣṭhānāni चत्वार्यधिष्ठानानि 四攝受 byin gyis brlab pa bzhi'i ming la བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ་བཞིའི་མིང་ལ
satyādhiṣṭhānam सत्याधिष्ठानम् 真攝受 bden pa'i byin gyis brlabs pa བདེན་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་
tyāgādhiṣṭhānam त्यागाधिष्ठानम् 施攝 gtong ba'i byin gyis brlabs pa གཏོང་བའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་
upaśamādhiṣṭhānam उपशमाधिष्ठानम् 消除攝受 nye bar zhi ba'i byin gyis brlabs pa ཉེ་བར་ཞི་བའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་
prajñādhiṣṭhānam प्रज्ञाधिष्ठानम् 慧攝受 shes rab kyi byin gyis brlabs pa ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ 歡喜等九法
nava pramodyapūrvakā dhasmāḥ नव प्रमोद्यपूर्वका धस्माः 最喜先行九種法 mchog tu dga' ba'i sngon du 'gro ba'i chos dgu'i ming la མཆོག་ཏུ་དགའ་བའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཆོས་དགུའི་མིང་ལ་
pramuditasya prītir jāyate प्रमुदितस्य प्रीतिर्जायते 最喜中生極樂 歡故生喜 rab tu dga' ba la dga' ba skye'o རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་དགའ་བ་སྐྱེའོ་
prītimanasaḥ kāyaḥ prasrabhyate प्रीतिमनसः कायः प्रस्रभ्यते 意喜身清淨 由心喜故身得輕安 yid dga' ba'i lus shin tu sbyangs par 'gyur ro ཡིད་དགའ་བའི་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་འགྱུར་རོ་
prasrabdhakāyaḥ sukhaṃ vedayati प्रस्रब्धकायः सुखं वेदयति 身淨則得安樂 身輕安故便受勝樂 lus shin tu sbyangs pas bde ba myong bar byed do ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པས་བདེ་བ་མྱོང་བར་བྱེད་དོ་
sukhitasya cittaṃ samādhīyate सुखितस्य चित्तं समाधीयते 心安得平定 樂故心定 安而後心能平定 bde bar gyur ba'i sems mnyam par 'jog go བདེ་བར་གྱུར་བའི་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་གོ་
[a]samāhitacitto yathābhūtaṃ prajānate(prajānati) [अ]समाहितचित्तो यथाभूतं प्रजानते(प्रजानति) 心平知 心得定故能如實知 平定而後能 sems mnyam par bzhag na yang dag pa ji lta ba bzhin du rab tu shes so སེམས་མཉམ་པར་བཞག་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་
[b]yathābhūtaṃ paśyati [ब्]यथाभूतं पश्यति 知見真正 能如實見 yang dag pa ji lta ba bzhin mthong ngo ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐོང་ངོ་
yathabhūtadarśī nirvidyate यथभूतदर्शी निर्विद्यते 見真正則生厭意 實知見故便能起厭 見真正作厭意 yang dag pa ji lta ba bzhin mthong bas skyo bar 'gyur ro ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐོང་བས་སྐྱོ་བར་འགྱུར་རོ་
nirviṇṇo virajyate निर्विण्णो विरज्यते 離貪欲 能起厭故便得離染 厭即離貪欲 skyo na 'dod chags dang bral bar 'gur ro སྐྱོ་ན་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགུར་རོ་
virakto vimucyate विरक्तो विमुच्यते 離貪則獲解脫 由離染故證得解脫 'dod chags dang bral nas rnam par grol bar 'gyur ro འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་
vimuktasya vimukto 'smīti jñānadarśanaṃ bhavati विमुक्तस्य विमुक्तोऽस्मीति ज्ञानदर्शनं भवति 解脫時覺將解脫而見智慧 得解脫故便自知見我已解脫 rnam par grol na bdag rnam par grol lo snyam pa'i ye shes mthong ba 'byung ngo རྣམ་པར་གྲོལ་ན་བདག་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ་སྙམ་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་འབྱུང་ངོ་ 六除去
ṣaḍniḥsaraṇīyadhātavaḥ षड्निःसरणीयधातवः 應起六心 'byung bar 'os pa'i khams drug gi ming la འབྱུང་བར་འོས་པའི་ཁམས་དྲུག་གི་མིང་ལ་
vyāpādasyāvyāpādo niḥsaraṇaṃ maitrī व्यापादस्याव्यापादो निःसरणं मैत्री 除害心起慈心 起大慈心無損害心 gnod sems las 'byin pa ni gnod sems med pa ste byams pa གནོད་སེམས་ལས་འབྱིན་པ་ནི་གནོད་སེམས་མེད་པ་སྟེ་བྱམས་པ་
vihiṃsāniḥsaraṇaṃ karuṇā विहिंसानिःसरणं करुणा 除害意起悲心 除賊心起悲心 rnam par 'tshe ba las 'byin pa ni snying rje རྣམ་པར་འཚེ་བ་ལས་འབྱིན་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་
aratiniḥsaraṇaṃ muditā अरतिनिःसरणं मुदिता 除惡發喜 除不喜發喜心 mi dga' ba las 'byin pa ni dga' ba མི་དགའ་བ་ལས་འབྱིན་པ་ནི་དགའ་བ་